Er is eigenlijk niet zo eenvoudig informatie te vinden voor wie meer wil weten over privacy met dronebeelden. Wat personen betreft, is dit nog relatief eenvoudig: wanneer iemand duidelijk herkenbaar wordt gefilmd of gefotografeerd met een drone is de toestemming vereist. Wat goederen/gebouwen, ed… betreft, is dit al heel wat moeilijker.
Zo vroeg één van onze leden: “Wanneer we een commerciële opdracht uitvoeren, dan vliegen we regelmatig over huizen. We hebben steeds toestemming van de eigenaar maar wat met de gebouwen die in de omgeving liggen en op grote hoogte toch mee worden gefilmd?”
In principe is het gebruiken van beelden van gebouwen waarvoor geen expliciete toestemming is verkregen, niet toegelaten. Omdat dit in de praktijk niet werkbaar is, voorzien de privacyregels wel een paar ‘marges’ waarbinnen toch één en ander mogelijk is. Vergelijk het met Google Street View, waarbij je actief kan vragen om je huis of gebouw onherkenbaar te maken, maar waar verder probleemloos op omgevingen kan worden ingezoomd (het is tegelijk ook een handige tool om even te checken of er inderdaad zo’n huizen of gebouwen onherkenbaar gemaakt werden om daar bij het maken van je dronebeelden dan rekening mee te houden).
Daarnaast let je best ook op met het in beeld brengen van zogenaamde ‘landmark buildings’ waarbij er expliciet een beheersorganisatie actief kan zijn die de rechten van dat gebouw beheert. Het bekendste voorbeeld in België is het Atomium, dat je niet zomaar mag filmen en opnemen in een video. Gelukkig is dat meer uitzondering dan regel.
Vlaamse Steden en Gemeenten geven advies
We gingen voor een meer gedetailleerd antwoord ook even te rade bij onze partner: de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG): “Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen maken van beeldopnames, het portretrecht en de verwerking van persoonsgegevens. Bij allen geldt de uitzondering voor persoonlijk of huiselijk gebruik. Voor het maken van beelden en verwerken van gegevens ‘in openbare ruimtes’ ligt het anders. Van zodra een persoon geïdentificeerd of identificeerbaar is, geldt een bijzondere bescherming en moet er toestemming gevraagd worden. De persoon moet het hoofdonderwerp uitmaken van de afbeelding, waarbij identificatie mogelijk is. Toevallige passanten/sfeerbeelden vallen hier niet onder. Indien er geen voorafgaande toestemming verkregen werd, dan moeten maatregelen genomen worden tegen herkenning/identificatie. Bij twijfel kan nadien alsnog toestemming gevraagd worden aan betrokkene, met mededeling van het recht op inzage en wissen van beelden en het recht om klacht in te dienen.”
Via VVSG kregen we ook nog de bijkomende informatie:
- Mobiele bewakingscamera’s mogen gebruikt worden op plaatsen waar niemand wordt verondersteld aanwezig te zijn (vb. een onbewoond industrieterrein).
- Men kan zich niet verzetten tegen beeldopnames van bouwkundige kunst die zich op permanente wijze ‘op openbare plaatsen’ bevindt, binnen redelijke marges. Uitzonderingen zoals bvb. het Atomium buiten beschouwing gelaten.
- Sinds 2006 heeft iemand die vanuit een luchtvaartuig een foto neemt geen toelating meer nodig, met uitzondering van militaire sites.
De gegevensbeschermingsautoriteit gaf ook nog een algemene presentatie over het onderwerp en ook over Google Street View is er online een advies te vinden.
Even kort samengevat:
Mensen
- Filmen van mensen als ze herkenbaar en als hoofdonderwerp in beeld gebracht worden: toelating vragen
- Filmen van mensen als passant, niet herkenbaar of niet identificeerbaar, toevallig in beeld maar niet expliciet als hoofdonderwerp: geen toelating nodig
Gebouwen
- Filmen van gebouwen: in principe toelating nodig
- In elk geval als het gebouw expliciet en volledig in detail wordt gefilmd of gefotografeerd
- In alle andere gevallen is er toch marge om gebouwen te filmen zonder toelating; de eigenaar moet expliciet kenbaar maken dat hij zijn eigendom niet wil gefilmd zien. De eigenaar geeft m.a.w. impliciete toelating om zijn eigendom in beeld te laten brengen (zeker als dit in de context is van een breder algemeen geheel) tenzij hij dit expliciet weigert. In die context is maximaal informeren van de buurt in een aanvaardbare straal altijd nuttig.
- op beperkt aantal gebouwen bestaan er rechten die ervoor zorgen dat je niet zonder toelating (en betaling) deze gebouwen mag filmen of fotograferen