Nee, in de Europese regelgeving wordt alleen een onderscheid gemaakt naargelang het risico voor de luchtvaartveiligheid dat aan de vluchtuitvoering verbonden is, en niet naargelang het doel ervan (recreatief/sportief of commercieel).

Modelluchtvaartactiviteiten die in modelluchtvaartuigclubs en -verenigingen worden uitgevoerd, kunnen echter specifieke exploitatievoorwaarden genieten, en dit op basis van een speciale vergunning die door het DGLV wordt afgegeven.

Op deze datum wordt de huidige nationale regelgeving vervangen door een nieuwe Europese regelgeving. Het wettelijk kader zal dus ingrijpend veranderen.

In de nieuwe wetgeving worden 3 categorieën onderscheiden naargelang het risico. En hoe risicovoller de vluchtuitvoeringen, des te meer het DGLV betrokken is bij de goedkeuring ervan. Het is dan ook essentieel om te weten in welke categorie u vluchten zal uitvoeren alvorens te weten of u zich tot het DGLV moet richten.

Deze nieuwe wetgeving verandert de situatie voor recreatieve dronepiloten. Alleen “speelgoeddrones” die aan de richtlijn voldoen, zijn hier voortaan niet meer onderhevig aan. Voor alle andere zal de nieuwe wetgeving gelden.

*De exploitatievoorwaarden voor de categorie Certified zijn nog niet vastgelegd en vluchten in deze categorie zullen vanaf 1 juli niet kunnen plaatsvinden.

Het is dan ook essentieel om te bepalen in welke categorie u vluchten kan uitvoeren alvorens te weten of u zich tot het DGLV moet richten.

Ja, uiteraard zijn er zones waar men met een drone niet mag vliegen, en andere zones waar vluchten aan specifieke voorwaarden zijn onderworpen (bepaalde apparatuur, categorieën voor vluchtuitvoeringen, vluchtmelding en/of vliegtoelating …).

Deze zones noemen we “geografische UAS-zones”. Deze zones zullen ter bescherming van verschillende gevoelige sites zoals luchthavens, nucleaire sites, militaire sites, … worden gecreëerd.

De begripsomschrijving van geografische UAS-zones en de bekendmaking ervan wordt voorbereid. De geografische UAS-zones en de voorwaarden voor de toegang ertoe zullen vóór 1 juli 2020 worden verduidelijkt en bekendgemaakt. Alle piloten op afstand en exploitanten zullen vóór de vlucht inlichtingen moeten inwinnen en de geografische UAS-zones moeten respecteren.

Het EASA publiceerde onlangs de “Easy access rules(externe link)” voor drones. In dit document staan alle regels en procedures die door verordening 2019/947 worden opgelegd (alsook +AMC/GM) voor vluchtuitvoeringen met drones en verordening 2019/945 voor de technische vereisten van UAS’s.

Hoewel de regels bijna uitsluitend Europees zijn, kan een beperkt aantal aangelegenheden op Belgisch niveau worden geregeld. Dat betreft onze praktische uitvoering van verordening 2019/947, maar ook een aantal keuzes die wij moeten maken. Hiertoe werd een ontwerp van koninklijk besluit opgesteld, waarvan het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV) enkele voorstellen wil meedelen:

1. Algemene bepalingen (voor alle categorieën van vluchtuitvoeringen met drones):

• Het DGLV zal de exploitanten tegen 1/7/2020 een online registratiesysteem ter beschikking stellen;
• Het DGLV bereidt momenteel specifieke geografische zones voor drones voor, die na de bekendmaking ervan beperkingen en aanvullende voorwaarden voor de toegang tot deze zones kunnen inhouden.

U moet uw vlucht niet melden, behalve wanneer de vlucht plaatsvindt in een geografische UAS-zone die dit vereist.

UAS’s voor vluchtuitvoeringen in de categorie Open moeten beschikken over een logo met de identificatie van de klasse (C0 tot C4) dat overeenkomt met subcategorieën van vluchtuitvoeringen binnen zicht in de categorie Open.

• Subcategorie A1:dicht bij mensen vliegen is mogelijk. In dit geval moet er een UAS van klasse C1 met een massa van minder dan 900 g worden gebruikt. Met een UAS van klasse C0, met een massa van minder dan 250 g, is het zelfs toegelaten om over mensen te vliegen.
• Subcategorie A2:er moet 30 m afstand tot mensen worden gehouden (verminderd tot 5 m als het UAS is uitgerust met een lagesnelheidsfunctie), met een UAS van klasse C2, met een massa van minder dan 4 kg.

• Subcategorie A3: er moet 150 m afstand tot woon-, handels-, industrie- en recreatiegebieden worden gehouden, met een UAS van klasse C3, met een massa van minder dan 25 kg.

Opgelet:

Van 1 juli 2020 tot 1 juli 2022: het UAS dat u momenteel bezit kan een CE-markering hebben (omdat het voldoet aan andere, niet-luchtvaarttechnische vereisten, zoals elektromagnetische emissies), maar als er geen melding wordt gemaakt van een klasse C0 tot C4, kan het worden gebruikt in de categorie Limited Open.

Vanaf 1 juli 2022: het UAS kan alleen in Open subcategorie A3 worden gebruikt als de maximale startmassa ervan meer dan 250 g bedraagt.

• In de categorie Open A1 en A3: minimum 14 jaar
• In de categorie Open A2: minimum 16 jaar

• Massa van minder dan 20 kg: verzekering burgerlijke aansprakelijkheid

In artikel 14, §2, d), van verordening 2019/947 wordt bepaald dat de UAS-exploitant op het ogenblik van zijn aanvraag tot registratie een nummer van de verzekeringspolis voor UAS’s bezorgt, indien vereist uit hoofde van de Europese of Belgische wetgeving.

Overeenkomstig het ontwerp van koninklijk besluit tot uitvoering van verordening 2019/947, zoals vastgelegd in artikel 12 van het KB 2020, is in België iedere UAS-exploitant die uitsluitend vluchten in de categorie Open uitvoert, verplicht om een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid af te sluiten om alle lichamelijke en materiële schade aan derden te dekken.

• Massa van 20 kg of meer: specifieke verzekering

Als de maximale startmassa van het gebruikte UAS 20 kg of meer bedraagt, dan moet de UAS-exploitant een verzekering afsluiten overeenkomstig de bepalingen van verordening (EG) nr. 785/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende de verzekeringseisen voor luchtvervoerders en exploitanten van luchtvaartuigen.

In de categorie Open zijn nachtvluchten toegelaten als deze vluchtuitvoeringen aan alle voorwaarden van de categorie Open voldoen.

Meer bepaald is het verplicht dat vluchtuitvoeringen binnen zicht (VLOS) worden uitgevoerd: u moet dus steeds uw UA duidelijk kunnen onderscheiden, ook ’s nachts, om de regels van vluchten binnen zicht na te leven.

• Het UAS moet eveneens met licht worden uitgerust om de zichtbaarheid van het UA in de lucht te garanderen (in de toekomst zal een groen knipperlicht verplicht zijn)
• en de vluchtomgeving moet zodanig zijn dat de hele vlucht binnen zicht kan worden uitgevoerd.

De UAS die u op dit moment bezit kan een CE-markering hebben (omdat deze voldoet aan andere, niet-aeronautische eisen, zoals elektromagnetische emissies), maar als deze geen C0 tot C4-klasse heeft. Daarom voldoet uw UAS niet aan de algemene eisen voor UAS- en Open categorie operaties.

Om ervoor te zorgen dat er vanaf 1 juli 2020 vluchten in de categorie Open kunnen worden uitgevoerd zonder dat er UAS’s met CE-markering op de markt beschikbaar zijn, en om te voorkomen dat gebruikers snel een van deze UAS’s moeten aanschaffen, wordt er in de Europese verordening een overgangsregeling voorzien.

• Tot 1 juli 2022 kunnen UAS’s zonder vermelding van de klasse, afhankelijk van hun massa als volgt worden gebruikt (categorie Limited Open)
  • In de nabijheid van mensen als het UAS minder dan 500 g weegt.
  • Op 50 m afstand tot mensen als het UAS minder dan 2 kg weegt.
  • Op 150 m afstand tot woon-, handels-, industrie- en recreatiegebieden als de drone minder dan 25 kg weegt.
  • De opleidingsmodaliteiten in elk van deze subcategorieën zullen vergelijkbaar zijn met de overeenkomstige subcategorieën in de Open categorie.
• Na 1 juli 2022 zijn de gebruiksvoorwaarden van UAS’s zonder klasse restrictiever: het UAS mag alleen worden gebruikt als het vóór 1 juli 2022 in de handel werd gebracht en alleen onder de volgende voorwaarden:
  • In categorie A1, met een UAS van minder dan 250 g
  • In categorie A3, met een UAS van minder dan 25 kg
  • Voor een luchtvaartuig zonder klasse van minder dan 2 kg (en meer dan 250 g) is het niet langer mogelijk om een vlucht uit te voeren op minder dan 50 m van mensen (idem categorie A2).

Alle professionele exploitanten of recreatieve piloten op afstand mogen vluchten uitvoeren in de categorie Open.

• In de categorie Open mogen UAS-vluchtuitvoeringen met een laag risico worden uitgevoerd.
• Alleen vluchtuitvoeringen binnen zicht zijn mogelijk op een hoogte van maximaal 120 m boven de grond, onder voorbehoud van het bestaan en de toegangsvoorwaarden in verband met de geografische zones…
• Elke exploitant moet zich bij het DGLV registreren voordat hij vluchten uitvoert.

Voor vluchtuitvoeringen met een UAS in deze categorie zal standaard een online opleiding moeten worden gevolgd en een online examen moeten worden afgelegd.Het DGLV werkt aan de erkenningsvoorwaarden voor de reeds in bezit zijnde bewijzen van bevoegdheid/attesten.

Subcategorie A2is het meest dwingend en vereist een praktische zelfstudie en het succesvol afleggen van een aanvullend theoretisch examen in een lokaal van het DGLV.

• De meeste recreatieve UAS-vluchtuitvoeringen zouden onder de categorie Open moeten vallen. Voor modelluchtvaartuigclubs en -verenigingen worden er echter bijzondere bepalingen voorzien.
• Professionele exploitanten die vandaag de dag vluchten in klasse 1 of 2 uitvoeren, kunnen ervoor kiezen om over te schakelen naar de categorie Open.

Zie ook Ik ben piloot klasse 1 / klasse 2, wat moet ik doen om op 1 juli 2020 in orde te zijn en te blijven werken?

In Open subcategorie A3 is het toegestaan om testvluchten met door een particulier gebouwde UAS’s uit te voeren. Binnen de grenzen van deze subcategorie kunnen tests worden uitgevoerd.

Afgezien van dit geval zullen testvluchten zoals elke andere aanvraag voor een vliegtoelating, in de categorie Specific worden behandeld.

Volgens de Europese regelgeving kunnen de registratieverplichtingen tweeledig zijn: exploitant en/of UAS. Hier behandelen we de registratieverplichtingen als exploitant.

Of u nu een recreatieve piloot op afstand, een modelluchtvaartuigclub of -vereniging, of een professionele exploitant bent, u moet geregistreerd zijn als “UAS-exploitant” onder de Europese regelgeving.

In de categorie Open zullen alle UAS-exploitanten zich moeten registreren via een online portaal dat door het DGLV werd ontwikkeld.

• Geen registratie voor:
  • speelgoeddrones van minder dan 250 g
  • drones van minder dan 250 g, zonder camera
  • drones met een overdraagbare kinetische energie kleiner dan of gelijk aan 80 joule en zonder camera

Aan het einde van de registratieprocedure krijgt u een registratienummer voor UAS-exploitant, dat u op de door u gebruikte drones moet aanbrengen.

Volgens de Europese regelgeving kunnen de registratieverplichtingen tweeledig zijn: exploitant en/of UAS. De UAS-registratie heeft alleen betrekking op de categorie Certified.

De minimumleeftijd voor dronepiloten blijft 16 jaar.

Voor UAS-exploitanten die vluchten in de categorie Specificuitvoeren, bepaalt het ontwerp van koninklijk besluit dat zij een verzekering moeten afsluiten overeenkomstig de bepalingen van verordening (EG) nr. 785/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende de verzekeringseisen voor luchtvervoerders en exploitanten van luchtvaartuigen.

Volgens de Europese regelgeving kunnen de registratieverplichtingen tweeledig zijn: exploitant en/of UAS. Hier behandelen we de registratieverplichtingen als exploitant.

Of u nu een recreatieve piloot op afstand, een modelluchtvaartuigclub of -vereniging, of een professionele exploitant bent, u moet geregistreerd zijn als “UAS-exploitant” onder de Europese regelgeving.

In de categorie Specific zullen alle UAS-exploitanten zich moeten registreren via een online portaal dat door het DGLV werd ontwikkeld.

Aan het einde van de registratieprocedure krijgt u een registratienummer voor UAS-exploitant, dat u op de door u gebruikte drones moet aanbrengen.

Volgens de Europese regelgeving kunnen de registratieverplichtingen tweeledig zijn: exploitant en/of UAS. De UAS-registratie heeft alleen betrekking op de categorie Certified.

Momenteel bestaan er in België geen standaardscenario’s, maar er worden verschillende scenario’s uitgewerkt.

Dan moet de exploitant (u of uw werkgever) bij het DGLV een vergunning aanvragen en krijgen.

In de Europese regelgeving worden geen standaardopleidingsvereisten in de categorie Specificvastgelegd, buiten de standaardscenario’s: alles hangt af van het risiconiveau van de vluchtuitvoering. De opleidingsvereisten zullen worden vastgelegd in de door het DGLV afgegeven vergunning.

Vergunningen zullen worden afgegeven op basis van een risicoanalyse die wordt uitgevoerd volgens een methode genaamd SORA (“Specific Operations Risk Assessment”, operationele risicobeoordeling in de categorie Specific), die door JARUS is ontwikkeld en door het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) is erkend als aanvaardbare wijze van naleving (publicatie van 9 oktober 2019, AMC1 voor artikel 11 van verordening (EG) 2019/947).

Het DGLV zal gaandeweg communiceren over de verschillende wijzen van naleving van de vereisten met betrekking tot de via SORA geïdentificeerde risico’s.

Voor vluchtuitvoeringen met een verhoogd risico kunnen de huidige opleidingsvereisten echter in grote mate worden gebruikt om de bekwaamheid van piloten op afstand aan te tonen.

Vluchtmeldingen zullen niet langer verplicht zijn. Desaliettemin kunnen deze een voorwaarde zijn voor de toegang tot de geografische UAS-zones die ter bescherming van verschillende gevoelige sites zoals luchthavens, nucleaire sites, … zullen worden gecreëerd.

De voorwaarden voor toegang tot deze geografische zones zullen vóór 1 juli 2020 worden verduidelijkt.

Testvluchten buiten de in Open subcategorie A3 vastgelegde grenzen zullen zoals elke andere aanvraag voor een vliegtoelating, in de categorie Specificworden behandeld. De modaliteiten worden later verduidelijkt.

De aangifte van vluchtuitvoeringen zal op dezelfde manier verlopen als in België, aangepast aan de specifieke omstandigheden van het lokale luchtruim en aan de vereisten die binnen de nationale prerogatieven blijven (zoals bijvoorbeeld beveiligingskwesties).

Een exploitant die in België is geregistreerd en er een vliegvergunning heeft ontvangen, kan in een andere lidstaat een soortgelijke aanvraag indienen. Deze lidstaat zal op zijn beurt oordelen of de lokale omstandigheden de afgifte van een vergunning mogelijk maken.

De registratie van de exploitanten zal slechts eenmalig moeten worden uitgevoerd, aangezien de databanken tussen de lidstaten zullen worden gedeeld.

Uw praktijkexamen moet uiterlijk op 15 juni 2020 plaatsvinden, aangezien het DGLV na 20 juni 2020 geen aanvragen voor attesten of bewijzen van bevoegdheid voor piloot op afstand meer zal accepteren(vanwege de annulering van de theorie-examens tussen 16/03 en 5/04 kan deze datum worden uitgesteld…).

Nee, het DGLV mag na 30 juni 2020 geen certificaten meer afgeven op basis van de nationale regelgeving.

Vergunningen voor klasse 1 die onder het vroegere koninklijk besluit zijn afgegeven, blijvengeldig gedurende 1 jaarvanaf de datum van afgifte.

Als uw vergunning voor 30 oktober 2020 afloopt, kunt u deze verlengen om uw activiteiten na 30 juni 2020 voort te zetten. Uw machtiging blijft 1 jaar geldig vanaf de datum van afgifte. Tijdens deze periode kunt u dus onder de voorwaarden van uw vergunning blijven werken, maar alleen in België. Goed om te weten:

• 30 april 2020 = laatste dagom een verlenging vanuw vergunning aan te vragen(indien uw vergunning vóór 30 oktober 2020 afloopt en indien u deze wilt hernieuwen)
• 1 juli 2020 = er kunnen geen verklaringen voor klasse 1b of vergunningen voor klasse 1ameer worden gedaan of afgegeven. Voortaan is er geen enkele wijziging meer mogelijk.
• 1 juli 2021= alle exploitantenmoeten met hun vluchtuitvoeringen de Europese regels naleven, hetzij in de categorie Open, hetzij in de categorie Specific. Vanaf deze datum zijn alle verklaringen voor klasse 1b en alle vergunningen voor klasse 1a, ongeacht hun geldigheidsdatum, niet meer geldig.

U kunt uw bewijs van bevoegdheid/attest blijven gebruiken als dit geldig is en als u vluchten uitvoert op basis van een verklaring of vergunning voor klasse 1.

Er is een overgangsperiode voorzien om tegen de vervaldatum van uw vergunning en uiterlijk op 1 juli 2021 in orde te geraken.

• Als u in het bezit bent van een bewijs van bevoegdheid voor klasse 1 of een attest voor klasse 2, kunt u een certificaat voor de categorie Open (A1-A3) behalen na het volgen van een online opleiding en het succesvol afleggen van een examen over de kennis van de Europese verordening 2019/947, georganiseerd door het DGLV.
  • Na het behalen van dit certificaat A1-A3 kunnen de houders van een bewijs van bevoegdheid voor klasse 1 tevens het certificaat A2 behalen.
  • Om het certificaat A2 te behalen, moeten de piloten met een attest voor klasse 2 een aanvullend examen bij het DGLV afleggen.

In het kader van de vereiste operationele risicobeoordeling wordt de opgedane ervaring van de Belgische piloten (met een bewijs van bevoegdheid voor klasse 2 of klasse 1) bij de beoordeling van de vereiste bekwaamheid in aanmerking genomen.

Het DGLV zal de opleidingen en de theorie-examens voor de afgifte van vaardigheidscertificaten in de categorie Open verzorgen.

In de categorie Specific worden de vergunningen altijd door het DGLV afgegeven. De exploitant die aan de standaardscenario’s voldoet, kan zijn vluchtuitvoeringen ook eenvoudigweg aan het DGLV aangeven. Het DGLV zal ook zorgen voor de erkenning van de entiteiten die verantwoordelijk zijn voor de theoretische en praktische opleiding.

Nee, na 1 juli 2020 mogen geen documenten meer worden afgegeven of gewijzigd op basis van de nationale wetgeving.

Geregistreerde drones zullen worden uitgeschreven.

De registraties kunnen niet meer worden gebruikt omdat drones volgens de verordening niet meer moeten worden geregistreerd, behalve voor de categorie Certified.

Drones die in de categorie Certified worden gebruikt, zullen aan bepaalde technische vereisten moeten voldoen, net zoals de regels die van toepassing zijn op commerciële vliegtuigen. De momenteel geregistreerde drones voldoen niet aan deze vereisten en kunnen daarom niet worden geregistreerd.

Tot de vervaldatum van uw vergunning kunt u vluchten uitvoeren volgens de nationale regels.

• Verklaringen voor klasse 1B of vergunningen voor klasse 1A worden niet in Europese documenten omgezet (wegens gebrek aan equivalent).
• Deze verklaringen voor klasse 1B en vergunningen voor klasse 1A, alsook elke aan exploitanten van klasse 1A toegestane afwijking, blijven geldig in België, tot de vervaldatum ervan en uiterlijk op 30 juni 2021.

U zult echter al aan bepaalde vereisten moeten voldoen, zoals de registratie en de toegang tot de geografische UAS-zones.

U heeft tot deze vervaldatum de tijd om in orde te geraken (zie FAQ).

• Opleidingen en examens voor piloot in de categorie Open,
• Behalen van vergunning van het DGLV voor vluchtuitvoeringen in de categorie Specific,
• …

• antwoord op vraag 12

Deze zijn geldig tot de datum die op de afwijking wordt vermeld. Desalniettemin moet u ook in deze zone de geografische UAS-zones respecteren. In geval van twijfel of strijdigheid tussen de afwijking (voormalige nationale regelgeving) en de voorwaarden van de geografische UAS-zone, past u de meest beperkende voorwaarden toe of contacteert u de verantwoordelijke van de zone en/of het DGLV.